محکوم له و محکوم علیه کیست؟ و محکوم به یعنی چه؟

مَحکومٌ علَیه کسی است که در نتیجه یک دعوا، محکوم شده است و مَحکومٌ لَه شخصی است که در دعوا رای به نفع او صادر شده است و مَحکومٌ بِه چیزی است که مورد حکم دادگاه قرار گرفته است.

محکوم علیه کیست

همانطور که گفته شد مَحکومٌ علَیه کسی است که دادگاه، حکم به ضرر او صادر کرده است.

بعد از رسیدگی در دادگاه بدوی، در صورتی که حق با شاکی یا خواهان باشد و مشتکی عنه یا خوانده محکوم شود در همان دادنامه دادگاه بدوی به آقای الف (محکوم له) و به آقای ب (محکوم علیه) گفته می شود.

[ موضوع مرتبط: شاکی و مشتکی عنه کیست؟ ]

بطور مثال طبق ماده 136 قانون آیین دادرسی مدنی ، محکوم علیه غیابی در صورتی که بخواهد درخواست جلب شخص ثالث را بنماید، باید دادخواست جلب را با دادخواست اعتراض تواما به دفتر دادگاه تسلیم کند، معترض علیه نیز حق دارد در اولین جلسه رسیدگی به اعتراض، جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز دادخواست جلب شخص ثالث را تقدیم دادگاه نماید.

محکوم علیهما

زمانی که محکوم علیه بیشتر از یک شخص باشد به آنها محکوم علیهما گفته می شود.

بطور مثال در دعوای مطالبه محکوم به و خسارت تأخیر تأدیه ای علیه دو سازمان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و سازمان انتقال خون ایران صورت گرفته، و همانطور که در تصویر دادنامه زیر می بینید به آن ها بصورت محکوم علیهما خطاب شده است.

محکوم له کیست

مَحکومٌ لَه کسی است که نتیجه رسیدگی به دعوا طرفین در دادگاه به نفع او صادر شده است.

بطور مثال، در دعوی مطالبه وجه، فردی محکوم به پرداخت بدهی به خواهان شده را محکوم علیه و طرف دیگر را محکوم له می گویند.

در مثالی دیگر در طبق ماده 696 قانون مجازات اسلامی، در کلیه مواردی که محکوم علیه علاوه بر محکومیت کیفری به رد عین یا مثل مال یا ادای قیمت یا پرداخت دیه و ضرر و زیان ناشی از‌جرم محکوم شده باشد و از اجرای حکم امتناع نماید در صورت تقاضای محکوم‌له دادگاه با فروش اموال محکوم علیه به جز مستثنیات دین حکم را‌ اجرا یا تا استیفاء حقوق محکوم‌له، محکوم علیه را بازداشت خواهد نمود.

محکوم لهم

زمانی که خواهان دعوایی بیش از یک نفر باشد به آن ها محکوم لهم گفته می شود.

بطور مثال در دادگاه تجدیدنظر به درخواست تجدیدنظرخواهی ایراد شده است یا این موضوع که دعوای تجدیدنظرخواهی باید به طرفیت تمامی محکومٌ‌لهم بدوی اقامه گردد تا حق دفاع آن ها حفظ شود. در غیر این صورت دعوای مزبور، قابل استماع نیست.

محکوم به یعنی چه

مَحکومٌ بِه در واقع اون چیزی هست که مورد حکم قرار گرفته است. محکوم‌به می تواند عین مالی باشد مثل 100 کیلو برنج یا وجه نقد باشد مثلا 100 میلیون تومان یا انجام فعل معینی باشد.

بطور مثال طبق ماده 161 قانون اجرای احکام مدنی، اگر محکوم‌ٌبه وجه نقد باشد حق اجرا هم ضمن آن وصول می‌گردد و هر‌گاه محکوم‌له بعد از شروع اقدامات اجرایی راساً محکوم به را‌ وصول نموده باشد و محکوم‌ علیه حاضر به پرداخت حق اجرا نشود حق مزبور از اموال محکوم‌علیه طبق مقررات اجرای احکام وصول می‌گردد.